Sernik to jeden z najukochańszych polskich deserów, obecny na stołach podczas świąt, uroczystości rodzinnych czy po prostu jako słodki przysmak na popołudniową kawę. Polski sernik wyróżnia się kremową konsystencją, bogatym smakiem sera i często jest ozdobiony rodzynkami. Dziś pragnę podzielić się z Wami przepisem na tradycyjny polski sernik, który w mojej rodzinie przygotowywany jest od pokoleń.
Składniki
Na spód:
- 250 g kruchych herbatników (może być maślanych)
- 100 g masła
- 2 łyżki cukru (opcjonalnie)
Na masę serową:
- 1 kg twarogu sernikowego (najlepiej trzykrotnie zmielonego)
- 200 g masła (miękkiego)
- 200 g cukru
- 1 opakowanie cukru wanilinowego (16 g)
- 5 jajek
- 3 łyżki mąki ziemniaczanej
- 100 ml śmietanki 30% lub 36%
- skórka otarta z 1 cytryny
- 2 łyżki soku z cytryny
- 100 g rodzynek (opcjonalnie)
Na polewę (opcjonalnie):
- 200 g śmietany kremówki 36%
- 100 g białej czekolady
- 2 łyżki cukru pudru
Przygotowanie
Krok 1: Przygotowanie formy
Przygotuj tortownicę o średnicy 24-26 cm. Dno wyłóż papierem do pieczenia, a boki posmaruj masłem i wysyp bułką tartą. To pomoże w późniejszym wyjęciu sernika z formy.
Krok 2: Przygotowanie spodu
Herbatniki rozdrobnij na drobne okruchy. Możesz to zrobić blenderem lub umieszczając je w woreczku i rozbijając wałkiem. Masło rozpuść w rondelku na małym ogniu. Do herbatnikowych okruchów dodaj rozpuszczone masło i cukier (jeśli używasz), a następnie dokładnie wymieszaj, aby uzyskać zwartą masę.
Otrzymaną masę przełóż do przygotowanej tortownicy i równomiernie rozprowadź po dnie, dociskając łyżką lub dnem szklanki. Wstaw do lodówki na czas przygotowywania masy serowej.
Krok 3: Przygotowanie masy serowej
Ser twarogowy powinien być w temperaturze pokojowej. Jeśli używasz sera w kostce, zmiel go trzykrotnie w maszynce do mielenia mięsa lub użyj blendera, aby uzyskać gładką konsystencję.
Masło utrzyj z cukrem i cukrem wanilinowym na puszystą masę. Możesz użyć miksera z końcówkami do ubijania. Następnie dodawaj po jednym jajku, dokładnie miksując po każdym dodaniu. Do masy jajeczno-maślanej dodawaj stopniowo ser, ciągle miksując na niskich obrotach.
Gdy masa będzie jednolita, dodaj mąkę ziemniaczaną, śmietankę, skórkę z cytryny i sok z cytryny. Wszystko dokładnie wymieszaj. Jeśli dodajesz rodzynki, najpierw namocz je w ciepłej wodzie przez 15 minut, osusz i obtocz w mące (zapobiegnie to ich opadaniu na dno sernika), a następnie delikatnie wmieszaj do masy.
Krok 4: Pieczenie
Piekarnik rozgrzej do 170°C (tryb góra-dół). Masę serową przelej na przygotowany spód w tortownicy. Wstaw do nagrzanego piekarnika i piecz przez około 60-70 minut. Sernik jest gotowy, gdy wierzch lekko się zarumieni, a masa będzie stabilna, choć może jeszcze lekko drżeć.
Po upieczeniu nie otwieraj od razu piekarnika. Wyłącz go i pozostaw sernik w środku na około 30 minut, uchylając lekko drzwiczki. Pozwoli to sernikowi stopniowo ostygnąć i zapobiegnie jego opadnięciu.
Krok 5: Przygotowanie polewy (opcjonalnie)
Gdy sernik będzie już ostygły, możesz przygotować polewę. W rondelku podgrzej śmietankę, ale nie doprowadzaj do wrzenia. Zdejmij z ognia i dodaj połamaną na kawałki białą czekoladę oraz cukier puder. Mieszaj, aż czekolada się rozpuści i powstanie gładka polewa.
Polewę wylej na wierzch sernika i delikatnie rozprowadź, aby równomiernie go pokryła. Możesz również udekorować sernik świeżymi owocami, takimi jak truskawki, maliny czy borówki.
Krok 6: Chłodzenie
Sernik wstaw do lodówki na co najmniej 4 godziny, a najlepiej na całą noc. Pozwoli to masie serowej odpowiednio się ustabilizować i nada sernikowi właściwą konsystencję.
Krok 7: Serwowanie
Przed podaniem sernika wyjmij go z lodówki na około 15-20 minut, aby nieco się ogrzał. To podkreśli jego kremową konsystencję i smak. Sernik krój ostrym nożem, który co jakiś czas zanurzaj w gorącej wodzie i wycieraj.
Tradycyjne warianty sernika
Polski sernik ma wiele regionalnych i rodzinnych odmian. Oto kilka popularnych wariantów, które możesz wypróbować:
- Sernik krakowski – z dodatkiem kakao lub czekolady na wierzchu
- Sernik wiedeński – z jasną, zapieczoną skórką, bez dodatków
- Sernik z rosą – z charakterystycznymi kropelkami wilgoci na wierzchu
- Sernik z brzoskwiniami – z dodatkiem brzoskwiń z puszki
- Sernik z kruszonką – posypany słodką kruszonką z masła, mąki i cukru
Wskazówki
- Wszystkie składniki na masę serową powinny mieć temperaturę pokojową, aby zapobiec powstawaniu grudek.
- Nie miksuj masy serowej zbyt długo ani na wysokich obrotach, aby nie wprowadzić zbyt dużo powietrza, co mogłoby spowodować pękanie sernika podczas pieczenia.
- Aby zapobiec pękaniu sernika, możesz umieścić na dnie piekarnika naczynie z wodą podczas pieczenia, co stworzy wilgotną atmosferę.
- Jeśli wierzch sernika zacznie się za bardzo rumienić, przykryj go luźno folią aluminiową.
- Sernik najlepiej smakuje na drugi dzień po upieczeniu, gdy smaki się przegryzą.
- Możesz przechowywać sernik w lodówce do 5 dni, a nawet zamrozić go na dłuższy okres (do 2 miesięcy).
Historia sernika w Polsce
Sernik ma bogatą historię, która sięga starożytnego Rzymu, gdzie przygotowywano podobne desery z sera, jajek i miodu. Do Polski przepis na sernik trafił prawdopodobnie w XVII wieku za pośrednictwem Włochów przybywających na dwór króla Jana III Sobieskiego.
Z czasem sernik stał się jednym z najbardziej charakterystycznych polskich deserów, a każdy region i każda rodzina wypracowały własne, unikalne receptury. W polskiej tradycji kulinarnej sernik jest nieodłącznym elementem świątecznego stołu, szczególnie podczas Świąt Wielkanocnych, kiedy to symbolizuje dostatek i radość.
Polska odmiana sernika wyróżnia się wśród innych europejskich wariantów tego deseru przede wszystkim użyciem twarogu zamiast serów typu ricotta czy mascarpone. To właśnie twaróg nadaje polskiemu sernikowi charakterystyczną, lekko ziarnistą teksturę i delikatnie kwaskowy smak, który tak bardzo cenią sobie jego miłośnicy.
Dzisiaj sernik jest nie tylko deserem domowym, ale także jednym z najpopularniejszych ciast serwowanych w polskich kawiarniach i cukierniach. Jest też eksportowym produktem polskiej kuchni, rozpoznawalnym i cenionym na całym świecie.
Przygotowując sernik według tradycyjnej receptury, nie tylko tworzymy pyszny deser, ale także kontynuujemy kulinarną tradycję przekazywaną z pokolenia na pokolenie. To właśnie te rodzinne receptury, pielęgnowane i udoskonalane przez lata, są prawdziwym skarbem polskiej kuchni.
